Συμβουλευτική Γονέων
Όταν το παιδί σου κολλήσει μια ίωση οι προτεραιότητες σου μετατοπίζονται και κύριο μέλημά σου είναι να κάνεις ότι χρειάζεται μέχρι να γίνει καλά. Συνήθως μετά από λίγο τα συμπτώματα περνάνε και συνεχίζετε την καθημερινότητά σας κανονικά. Μία διαταραχή άγχους αν και πολύ συχνή δεν διαρκεί όσο μια ίωση και μπορεί να σας ταλαιπωρεί για μήνες ή για χρόνια. Αν βλέπεις ότι δυσκολεύεσαι να ανταπεξέλθεις προγραμμάτισε μια συνάντηση με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας ψυχολόγο ή ψυχίατρο και μίλησε για αυτά που παρατηρείς.
Δες τα δεδομένα
- Το παθολογικό άγχος είναι από τα πιο συχνά εμφανιζόμενα ψυχικά προβλήματα των παιδιών και των εφήβων.
- Η ενδεδειγμένη και εμπειρικά τεκμηριωμένη ψυχοθεραπεία είναι η Θεραπεία Συμπεριφοράς τόσο για τα παιδιά όσο και για τους εφήβους,σε ότι αφορά τις διαταραχές άγχους και τις συνδεόμενες με αυτές. Η συνδρομή των γονιών είναι απαραίτητη. Για να μάθεις περισσότερα για τη Θεραπεία Συμπεριφοράς πήγαινε στο Πάρε τον έλεγχο – Θεραπευτικές Επιλογές.
Να θυμάσαι ότι: Ο ρόλος σου είναι κομβικός και η συνδρομή σου αδιαμφισβήτητη σε κάθε βήμα της θεραπείας του παιδιού σου. Η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων για να πάρει τον έλεγχο του άγχους του και η σταδιακή αντιμετώπιση των φοβιών του μπορεί να είναι επιτυχής εφόσον κατανοήσεις και εσύ τι του συμβαίνει και μπορέσεις να συμβάλεις με επιμονή, υπομονή και ενθάρρυνση στην επίτευξη των θεραπευτικών του στόχων. Η οικογενειακή ισορροπία και η συχνή επιβράβευση παρέχουν το δίχτυ ασφαλείας που ωθεί το παιδί να πάρει μυαλωμένα ρίσκα και να αυξήσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στις δυνάμεις του.
Πρακτικές Συμβουλές για γονείς
- Μείωσε τα επίπεδα του άγχους σου: Φρόντισε τον εαυτό σου
Αν τρέχεις όλη μέρα ή δουλεύεις πολύ ή και θέλεις όλα να περνάνε από τα χέρια σου, δεν θα έχεις την απαραίτητη ενέργεια να βοηθήσεις το παιδί σου. Το άγχος του θα σου είναι πρόβλημα, θα σε φορτίζει, θα σου προσθέτει κούραση και ευερεθιστότητα. Μπορεί να νιώθεις όλο και πιο εξουθενωμένος και απλά πράγματα που άλλοτε έκανες αγόγγυστα να σου φαίνονται βουνό. Το να μειώσεις τις ώρες εργασίας, τις δουλειές και να μοιραστείς ευθύνες ακολουθώντας ένα διαφορετικό πρόγραμμα είναι σημαντικό για την επιβίωσή σου και για την βοήθεια που θες να προσφέρεις στο παιδί σου.
- Ενίσχυσε την ανθεκτικότητά σου: Απόλαυσε λίγες στιγμές
Ξέκλεψε λίγες στιγμές καθημερινά και αφιέρωσέ τες σε σένα. Βγες λίγο έξω και κάνε μια 20΄ βόλτα, μίλησε με ένα φίλο, πιες ένα τσάι μόνος-η και απόλαυσέ το. Αν πάλι μπορείς 2 ή 3 φορές την εβδομάδα να γυμναστείς θα είναι ότι καλύτερο για να ισορροπήσεις το άγχος που σου προσθέτει το μεγάλωμα ενός παιδιού, που δυσκολεύεται να διαχειριστεί τα συναισθήματά του.
- Ζήτα βοήθεια: Είναι καλύτερο να κάνεις κάτι από το να μην κάνεις τίποτα.
Μίλησε σε φίλους που μπορούν να σε καταλάβουν ή αναζήτησε ψυχολογική υποστήριξη. Είναι πολύ μεγάλη η ανακούφιση που μπορεί να νιώσεις όταν κάποιος πραγματικά κατανοήσει τι σου συμβαίνει, πόσο μάλλον όταν μπορεί να σε υποστηρίξει και να σε βοηθήσει στην προσπάθειά σου.
- Μείωσε την ένταση: Επικοινώνησε θετικά και με συνέπεια
Υψηλά εκφραζόμενο συναίσθημα όπως συχνοί καυγάδες, φωνές και τιμωρίες δεν βοηθούν την κατάσταση. Το ίδιο και τα εξουθενωτικά προγράμματα είτε για εσένα είτε για το παιδί σου. Συνεχή ιδιαίτερα μαθήματα, φροντιστήρια, ατελείωτες ώρες διαβάσματος και πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες εξαντλούν και απογοητεύουν το παιδί σου. Αφιέρωσε λίγο χρόνο έστω και 30΄ την ημέρα για να ξεδώσετε μαζί. Διαβάστε ένα βιβλίο, παίξτε επιτραπέζιο, βγείτε μια βόλτα ακούστε μουσική ή παρακολουθείστε ένα αγαπημένο τηλεοπτικό πρόγραμμα. Όταν υπάρχουν εντάσεις στην επικοινωνία βρείτε τρόπους να ηρεμήσετε, συζητήστε το και λύστε το πρόβλημα σε μια προκαθορισμένη οικογενειακή συνάντηση ή απευθυνθείτε σε ψυχολόγο για να μάθετε πώς επικοινωνείτε θετικά και να μειώνετε το υψηλά εκφραζόμενο συναίσθημα.
- Συνεργάσου: Ενέπλεξε την οικογένεια
Για να είναι επιτυχής η διαχείριση του άγχους του παιδιού σου είναι απαραίτητη η συνεργασία μεταξύ των γονιών και των λοιπών ανθρώπων που το φροντίζουν πχ. παπούδες, νταντάδες. Εάν άλλα λέει ο ένας και άλλα ο άλλος το παιδί θα μπερδευτεί, μπορεί να κουραστεί ή να τα παρατήσει. Προσπαθήστε να συνεννοηθείτε σε βασικά πράγματα και να είστε συνεπείς στην χρήση κανόνων και επιβραβεύσεων.
Πώς να διευκολύνεις το παιδί σου να διαχειριστεί το άγχος του
- Να θέτεις όρια, αλλά και να επιβραβεύεις
Παρότι το παιδί σου μπορεί να δυσκολεύεται με το άγχος του, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να κάνει ότι θέλει και να συμπεριφέρεται με άσχημο τρόπο. Είναι απαραίτητο να θέσεις όρια και να τα τηρείς με συνέπεια πχ. θα χάσει το προνόμιο του να δει το αγαπημένο του παιδικό, εάν δεν μαζέψει τα παιχνίδια του. Οι οικογενειακοί κανόνες και το τι περιμένεις από αυτό στην καθημερινότητα, θα πρέπει να συζητούνται και να συμφωνούνται σε ήρεμες οικογενειακές στιγμές. Τα παιδιά είναι πιο χαρούμενα και νιώθουν πιο ασφαλή, όταν γνωρίζουν τι αναμένεται να κάνουν και τι θα συμβεί αν ξεπεράσουν τα όρια. Να θυμάσαι να δίνεις επαίνους και επιβραβεύεις όταν το παιδί σου καταφέρνει να συνεργάζεται.
- Να είσαι υποστηρικτικός
Αναγνώρισε ότι είναι δύσκολο για το παιδί σου να αντιμετωπίζει τους φόβους του. Είναι σημαντικό να μην τους μειώνεις ή να τους μεγεθύνεις ή να γελάς με αυτούς. Εξήγησέ του ότι είναι φυσιολογικό να έχει παράλογους ή υπερβολικούς φόβους, αλλά είναι και εφικτό να τους ξεπεράσει. Όταν σου μιλάει για αυτούς, άκουσέ το, δείχνοντας του ότι είναι καλό να μοιράζεται τα συναισθήματα του. Κάνε το να νιώθει ότι το καταλαβαίνεις και ότι είσαι πρόθυμος-η να το βοηθήσεις.
- Να ενισχύεις την ανεξαρτησία του
Αποτελεί πρόκληση να χαλιναγωγήσεις την παρόρμησή να τα κάνεις όλα εσύ αντί να αφήσεις το παιδί σου να προσπαθήσει. Ιδίως σε στιγμές που είναι νευρικό ή φοβάται, μείνε δίπλα του αλλά άστο να κάνει μόνο του ότι μπορεί. Ενίσχυσε τις προσπάθειές του να συνεισφέρει στο σπίτι ή μοίρασε αρμοδιότητες, όπως να στρώσει το τραπέζι ή να μαζέψει τα ρούχα του. Σε δύσκολες καταστάσεις πχ. όταν μένει πίσω σε μαθήματα ή τσακώνεται με τον φίλο του ρώτησε το τι θέλει να κάνει και δώστε του εναλλακτικές να σκεφτεί και να αποφασίσει. Είναι άλλο να το στηρίζεις και να το καθοδηγείς από το να το υποκαθιστάς και να το προλαβαίνεις.
- Να τιθασεύεις τις προσδοκίες σου
Είναι σημαντικό να έχεις προσδοκίες για το παιδί σου και να τις εκφράζεις. Προσπάθησε να μην τις επιβάλλεις αλλά να το βοηθάς να εκπληρώνει τους στόχους του. Το παιδί που έχει έντονο άγχος ίσως δυσκολεύεται να κάνει ορισμένα πράγματα ή μπορεί να τα κάνει με πιο αργό ρυθμό από άλλα παιδιά. Σπάστε τους στόχους σε μικρότερα κομμάτια για να μπορεί να τους πετύχει. Είναι σημαντικό να κάνει ένα βήμα τη φορά και να προοδεύει. Προσπάθησε να μην το πιέζεις να πετύχει δύσκολα πράγματα πολύ γρήγορα. Συντονίσου με τον ρυθμό του.
Οι υγιείς συνήθειες αποτελούν την βάση για μια λιγότερο αγχώδη ζωή
Τα παιδιά και οι έφηβοι θέλουν να έχουν την αίσθηση του ελέγχου στη ζωή τους. Δεν προσαρμόζονται εύκολα σε απρόβλεπτες καταστάσεις και ανοργάνωτα περιβάλλοντα. Νιώθουν πιο ήρεμα όταν:
- Έχουν μια προβλέψιμη καθημερινότητα
- Ξέρουν τι αναμένεται από τα ίδια να κάνουν
- Οι συνέπειες των πράξεων τους είναι άμεσες και σταθερές
Δύο δρόμοι υπάρχουν για να κάνεις τη ζωή πιο προβλέψιμη: να βάζεις όρια και να ακολουθείς μια ρουτίνα.
Θέσε συγκεκριμένες ώρες φαγητού, διαβάσματος και ύπνου. Βοήθησε το παιδί σου να προσαρμοστεί.
Ήξερες ότι ; Τα αγχώδη παιδιά τείνουν να ασχολούνται περισσότερο με την τεχνολογία και τις ηλεκτρονικές συσκευές (τάμπλετ, παιχνιδομηχανές, κινητά). Οι επιστημονικές μελέτες υποδεικνύουν ότι η χρήση τέτοιας τεχνολογίας τις βραδινές ώρες αυξάνει την εγρήγορση και αργοπορεί τον ύπνο. Βάλε όρια: τα μικρά παιδιά πρέπει να σταματούν 2 ώρες πριν και οι έφηβοι τουλάχιστον μια ώρα πριν την κατάκλιση. Οι ηλεκτρονικές συσκευές πρέπει να βρίσκονται έξω από το δωμάτιό τους.
Η πρόκληση για τους γονείς είναι να τηρούν τα όρια που έχουν θέσει ακόμα και όταν το παιδί τους βρίσκεται στις μαύρες του, είναι αναστατωμένο ή βγαίνει εκτός ελέγχου. Η συνέπεια των γονιών βοηθά τα παιδιά να νιώθουν ασφαλή και να βελτιώνουν την συμπεριφορά τους.
Η καθημερινή ρουτίνα μειώνει το άγχος. Φτιάξτε ένα ελκυστικό καθημερινό πρόγραμμα που θα του παρέχει την αίσθηση του ελέγχου και της ισορροπίας. Προετοίμασε το παιδί σου και βάλτο σταδιακά να το ακολουθήσει.
Πάρε ιδέες
Ρουτίνα πριν τον βραδινό ύπνο
Κάθε μέρα να κάνει-ετε τα ίδια πράγματα με την ίδια σειρά πριν τον ύπνο. Η βραδινή «τελετουργία» μπορεί να διαρκεί έως μισή ώρα. Διακόψτε όλες τις ασχολίες που το κρατούν σε εγρήγορση τουλάχιστον μια ώρα πριν πέσει στο κρεβάτι.
Ιδέες για μικρότερα παιδιά:
- Μπάνιο με χαλαρωτικό αφρόλουτρο
- Επιλογή πιτζάμας
- Παραμύθια – ιστορίες
- Χλιαρό γάλα ή χαμομήλι
- Να ξαπλώνει στο κρεβάτι με ελάχιστο φωτισμό, την αγαπημένη του κουβέρτα ή κουκλάκι.
Ιδέες για μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους.
- Μιλήστε για τα θετικά της ημέρας.
- Να ακούσει χαλαρωτική μουσική.
- Μασάζ
- Χαλαρωτικό Μπάνιο
- Διάβασμα βιβλίου, με ελαφρύ φωτισμό
- Ζεστό γάλα – ρόφημα, αφέψημα ή σνακ
Προσοχή: Δεν βοηθά το παιδί να κοιμάται καθημερινά στο δωμάτιό σου. Προσπάθησε να το διορθώσεις, γιατί όσο περνάει ο καιρός θα δυσκολεύεσαι να το κόψεις.
Ρουτίνα διαβάσματος:
Τα παιδιά και οι έφηβοι με άγχος μπορεί να μεταθέτουν το διάβασμα για αργότερα, να τα παρατάνε εύκολα ή να νιώθουν τσιτωμένα. Βοήθησέ τα:
- Να πάρουν μια ανάσα και να ξεκουραστούν για λίγο μετά την επιστροφή τους από το σχολείο.
- Να τρώνε κάτι που θα τους δώσει ενέργεια λίγο πριν ξεκινήσουν το διάβασμα.
- Να έχουν συγκεκριμένο χώρο για να κάνουν τα μαθήματά τους.
- Να έχετε προσυμφωνήσει μια δραστηριότητα που τα ευχαριστεί ή ανυπομονούν να κάνουν αμέσως μόλις τελειώσουν με το διάβασμα.
- Να χωρίσετε την ύλη σε μικρότερα κομμάτια.
- Τα μικρότερα παιδιά να κάνουν ένα 5΄διάλειμμα κάθε μια ώρα (ή 45΄). Τα μεγαλύτερα και οι έφηβοι που έχουν περισσότερο διάβασμα αν διαβάζουν 2 ή 3 ώρες σερί, να χαλαρώνουν τουλάχιστον 30΄ πριν συνεχίσουν.
- Σε μικρότερες ηλικίες επιβραβεύστε κάθε μικρό στόχο που ολοκληρώνει. Σε μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους ενισχύστε αναλόγως, σε καμία περίπτωση μην περιμένετε τους βαθμούς για να επιβραβεύστε την προσπάθεια που καταβάλει το παιδί σας.
Ρουτίνα φυσικής άσκησης:
Για τα παιδιά και τους εφήβους με άγχος η φυσική άσκηση εκτονώνει την ένταση, προάγει την θετική ενέργεια και την ηρεμία. Τα αγχώδη άτομα νιώθουν συχνά κουρασμένα και εκνευρισμένα. Η διαρκής ανησυχία τα καταβάλει. Κάντε κάτι διασκεδαστικό μαζί ή παροτρύνετε την συμμετοχή τους σε αθλητικές δραστηριότητες:
- Χορός, Κολύμπι, παιχνίδια με τρέξιμο, αεροβική γυμναστική
- Ποδόσφαιρο, βόλεϊ, τένις
- Βόλτα με το σκύλο ή με ποδήλατο
- Τραγούδι, θέατρο, κατασκευές, ζωγραφική, μαγειρική και ότι άλλο βάλει ο νους σας μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά στα υψηλά επίπεδα άγχους του παιδιού, αλλά και στην κοινωνικοποίησή του και την αύξηση της αυτοπεποίθησής του.
Ρουτίνα διατροφής:
Κανένας δεν μπορεί να αποδώσει μόνο με γρήγορο φαγητό ή διαρκή τσιμπολογήματα ή όταν νιώθει κουρασμένος και δεν έχει να φάει κάτι που θα του δώσει την απαραίτητη ενέργεια. Τα παιδιά και οι έφηβοι με άγχος συνήθως ξεχνάνε να φάνε ή δεν πεινάνε ή νιώθουν ανακατεμένο στομάχι. Άλλα πάλι τρώνε υπερβολικά μη θρεπτικά φαγητά ή γλυκά ή πίνουν πολλά αναψυκτικά.
- Προσπάθησε να έχεις έτοιμα υγιεινά σνακ.
- Γίνε παράδειγμα προς μίμηση
- Δοκίμαζε ποικιλία τροφών.
- Τρώτε μαζί “οικογενειακά” όσο πιο συχνά μπορείτε.
- Συζητάτε ευχάριστα πράγματα στο οικογενειακό τραπέζι.
Συνοψίζοντας: Ως γονέας είσαι το πιο σημαντικό πρόσωπο στη ζωή του παιδιού σου. Δούλεψε εντατικά για να φτιάξεις μια ισορροπημένη και ευχάριστη καθημερινότητα.
Μια καινούρια ρουτίνα μπορεί να πάρει αρκετές εβδομάδες για να εφαρμοστεί, αλλά όλοι
θα νιώσουν καλύτερα από τη στιγμή που θα ξεκινήσει!