Θεραπευτικές Επιλογές
1. Ψυχοθεραπεία
1. Ψυχοθεραπεία
Η Θεραπεία Συμπεριφοράς ανήκει στην ομπρέλα των Γνωσιακών Συμπεριφορικών Θεραπειών (Cognitive Behavioral Therapies) και είναι η επιστημονικά τεκμηριωμένη ψυχολογική θεραπεία για τις διαταραχές άγχους και τις σχετιζόμενες με αυτές.Ερευνητικές και κλινικές μελέτες υποδεικνύουν ότι είναι πολύ αποτελεσματική τόσο στην καθημερινή, όσο και στην μακροπρόθεσμη μείωση ή εξάλειψη των συμπτωμάτων άγχους.
- Η επιστημονικά τεκμηριωμένη ψυχοθεραπεία βελτιστοποιεί τις πιθανότητες να αξιολογηθεί και να αντιμετωπιστεί επακριβώς το πρόβλημα ή διαταραχή που αντιμετωπίζεις, ελαχιστοποιώντας τις πιθανότητες να αναλωθείς σε αχρείαστες θεραπείες ή να υποστρέψεις εφόσον έχεις θεραπευτεί.
Η Θεραπεία Συμπεριφοράς περιλαμβάνει πλήθος τεχνικών που εξατομικεύονται. Ο ακρογωνιαίος λίθος της είναι η έκθεση, η συστηματική δηλαδή και επαναλαμβανόμενη αντιμετώπιση των καταστάσεων που σου προκαλούν άγχος, καταστραφολογικές σκέψεις ή άλλα δυσφορικά συναισθήματα μέχρι αυτά να μειωθούν σημαντικά ή να εκλείψουν.
- Οι τεχνικές είναι το μέσο για να επανακτήσεις την ελευθερία σου και να χτίσεις την αυτοπεποίθησή σου. Είναι δραστικές και αποτελεσματικές μόνο όταν εφαρμόζονται με τον σωστό τρόπο, την κατάλληλη στιγμή όταν δηλαδή κόβονται και ράβονται στα μέτρα σου και στα προβλήματά σου.
Ψυχοθεραπευτικά βήματα
1ο βήμα Διαγνωστική Αξιολόγηση
Στοχεύει στο να σε γνωρίσω ενδελεχώς και να κατανοήσω τις ψυχολογικές σου δυσκολίες. Πριν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση δεν γίνεται να σου εξηγήσω τι σου συμβαίνει και γιατί, και δεν μπορώ επίσης να ξέρω αν μπορώ και πως να σε βοηθήσω.
2ο βήμα Ψυχοεκπαίδευση
Κατανόησε τι σου συμβαίνει όταν έχεις άγχος. Κατάλαβε γιατί δεν κινδυνεύεις, αλλά και γιατί νιώθεις τόσο άσχημα. Αν πάσχεις από μια συγκεκριμένη διαταραχή η ενημέρωση σου για τη φύση της, για τη συχνότητα εμφάνισής της και για τον τρόπο θεραπεία της, θα σε κάνει να νιώσεις πιο δυνατός-η. Οι επιστημονικές και οι εξατομικευμένες πληροφορίες για το πρόβλημα που σε απασχολεί είναι κομμάτι της ψυχοεκπαίδευσης. Η ψυχοεκπαίδευση αποτελεί ένα σημαντικό, αλλά μικρό κομμάτι της θεραπευτικής διαδιακασίας.
Η γνώση είναι δύναμη: Ήξερες ότι οι διαταραχές άγχους, οι συνδεόμενες με αυτές και η κατάθλιψη αποτελούν πάνω από το 80% των ψυχιατρικών προβλημάτων; Επομένως δεν είσαι μόνος-η και αντιμετωπίζεις ένα από τα πιο συνηθισμένα ψυχολογικά προβλήματα!
3ο βήμα Θεραπεία
Τι να περιμένεις από την συνεργασία μας;
1. Η συνεργασία μας εστιάζει στο εδώ και στο τώρα.
Δίνει λύσεις στα προβλήματα που σε απασχολούν σήμερα. Παρότι σου εξηγεί με βάση την επιστημονική γνώση, το παρελθόν σου, τις εμπειρίες σου και την προσωπικότητά σου πως έφτασες να αντιμετωπίζεις τα συγκεκριμένα προβλήματα και γιατί δεν καταφέρνεις να τα ξεπεράσεις, η κατανόηση από μόνη της δεν αρκεί για να σε βοηθήσει. Το κλειδί για την αποθεραπεία σου έγκειται στην ανάπτυξη δεξιοτήτων που στοχεύουν στην αποτελεσματική διαχείριση του άγχους σου.
2. Η συνεργασία μας τροφοδοτείται από την συμμετοχή σου.
Η βελτίωση δεν είναι μαγική αλλά απαιτεί από εσένα ενεργώ συμμετοχή, κόπο και χρόνο. Μαζί θα δουλέψουμε ώστε να καταλάβεις τα συμπτώματά σου και να εφαρμόσεις τις λύσεις στην πράξη. Όσο περισσότερο συμμετέχεις μέσα και έξω από τη συνεδρία μας τόσο πιο θετικά αποτελέσματα θα δεις. Το κλειδί για την αποθεραπεία σου είναι να βάλεις τα δυνατά σου.
3. Η συνεργασία μας δίνει έμφαση στη δουλειά για το σπίτι.
Αυτό σημαίνει ότι μεταξύ των εβδομαδιαίων συνεδριών χρειάζεται να εξασκείσαι στις καινούριες δεξιότητες που μαθαίνεις μέχρι να μπορείς να τις εφαρμόζεις μόνος στην καθημερινότητά σου. Το κλειδί για την αποθεραπεία σου είναι το τι κάνεις όταν βρίσκεσαι μόνος.
4. Η συνεργασία μας είναι δομημένη και εκπαιδευτική.
Το περιεχόμενο των συνεδριών είναι εκπαιδευτικό σου ανοίγει νέους ορίζοντες αντίληψης και κατανόησης των συναισθημάτων σου. Κάθε συνεδρία έχει μια δομή που σίγουρα περιλαμβάνει ανασκόπηση των δυσκολιών που αντιμετώπισες μέσα στην εβδομάδα, καινούριες πληροφορίες και δεξιότητες που χρειάζεται να αφομοιώσεις και συνέχιση των στόχων σου μέχρι την επόμενη φορά. Το κλειδί για την αποθεραπεία σου είναι να μάθεις μια καινούρια γλώσσα επικοινωνίας με τα δυσφορικά συναισθήματά σου.
5. Η συνεργασία μας έχει αρχή – μέση και τέλος.
Μαζί θα ορίσουμε τους στόχους που θες να πετύχεις. Οι πιο δύσκολοι στόχοι που στην αρχή φαντάζουν ακατόρθωτοι με καθημερινή προσπάθεια θα επιτευχθούν και θα σηματοδοτήσουν το τέλος της ενεργούς ψυχοθεραπείας. Όταν θα έχεις μάθει τις νέες δεξιότητες και θα τις έχεις τελειοποιήσει σε σημείο που να επιφέρουν θετικές αλλαγές στη ζωή σου, τότε θα έχει φτάσει ο χρόνος να αφήσεις την ψυχοθεραπεία. Το κλειδί για την αποθεραπεία σου είναι να γίνεις ο θεραπευτής του εαυτού σου.
4ο βήμα Πρόληψη Υποτροπής
Όταν ολοκληρώσεις τη θεραπεία σου θέλεις να είσαι σίγουρος-η ότι μπορείς να διατηρήσεις τα κέρδη σου μακροπρόθεσμα. Ευτυχώς υπάρχει πλήθος τεχνικών που μαθαίνεις και εστιάζουν σε αυτό ακριβώς. Μπορείς επομένως άφοβα να γευτείς τους καρπούς των κόπων σου και να νιώθεις περήφανος –η για τον εαυτό σου.
Θυμήσου ότι ! Οι νέες συμπεριφορές που μαθαίνεις σε βοηθούν να πάρεις τον έλεγχο του άγχους σου (και λοιπών δυσφορικών συναισθημάτων) και να τον διατηρήσεις για μια ζωή. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν θα αισθανθείς άγχος ή φόβο – μιας και αυτά είναι δύο σύμφυτα πολύ χρήσιμα συναισθήματα για κάθε ζώντα οργανισμό, αλλά πώς δεν θα τα αφήσεις να πάρουν ξανά το πάνω χέρι και να οργώσουν τη ζωή σου.
Δες τα επιστημονικά δεδομένα
• Η Θεραπεία Συμπεριφοράς (ΘΣ) στοχεύει πρωτίστως στην τροποποίηση εκείνων των συμπεριφορών που ενισχύουν, διατηρούν και διαιωνίζουν το άγχος.
• Η επιστημονική κοινότητα υπογραμμίζει ότι η ΘΣ είναι αποτελεσματική όταν χορηγείται από εξειδικευμένο σε αυτή επαγγελματία ψυχικής υγείας: Ψυχολόγο ή Ψυχίατρο. Παρόλα αυτά τεχνικές αυτοβοήθειας (μέσα από βιβλία, επιστημονικά εγχειρίδια, Η/Υ) μπορούν να βοηθήσουν κάποιους ανθρώπους.
• Η ΘΣ είναι αποτελεσματική σε όλες τις διαταραχές άγχους και τις συνδεόμενες με αυτές τουλάχιστον τόσο, όσο και η φαρμακευτική αγωγή. Τα θεραπευτικά οφέλη όμως που αποκομίζονται από την ψυχοθεραπεία τείνουν να διατηρούνται περισσότερο στο πέρασμα του χρόνου από ότι τα κέρδη που αποκομίζονται από τη φαρμακοθεραπεία μόνο.
• Ερευνητικές μελέτες και μετα-αναλύσεις υποστηρίζουν ότι όταν διακόπτονται τα φάρμακα χωρίς να έχει γίνει παράλληλα ψυχοθεραπευτική δουλειά οι ασθενείς τείνουν να υποστρέφουν στην συμπτωματολογία, αφού δεν γνωρίζουν άλλους τρόπους διαχείρισης του άγχους τους.
• Η Ψυχοθεραπεία Συμπεριφοράς είναι εμπειρικά τεκμηριωμένη θεραπεία, και έχει αναδειχθεί ως τέτοια μέσα από αυστηρούς επιστημονικούς ελέγχους των τελευταίων 70 ετών. Αυτό σημαίνει ότι δεν βασίζεται σε γνώμες και απόψεις για το τι μπορεί να βοηθήσει ή για το τι μπορεί να είναι αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση των ψυχολογικών προβλημάτων και των ψυχιατρικών διαταραχών για τα οποία έχει ένδειξη, αλλά έχει αποδειχτεί ότι λειτουργεί και δουλεύει. Με την εφαρμογή της οι άνθρωποι τείνουν να γίνουν καλύτερα και να παραμείνουν καλύτερα.
2. Φαρμακοθεραπεία
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία των διαταραχών άγχους είναι κατά κύριο λόγο οι βενζοδιαζεπίνες και τα αντικαταθλιπτικά. Αν έχεις υπερβολικό άγχος ή δυσκολεύεσαι να κάνεις ψυχοθεραπεία συζήτησε με έναν ψυχίατρο το πρόβλημά σου για να καταλήξετε στην πιο ταιριαστή για εσένα φαρμακευτική αγωγή.
Θυμήσου ότι : Τα ψυχιατρικά φάρμακα που θα σε ωφελήσουν συστήνονται μόνο από τον Ψυχίατρό σου ύστερα από ενδελεχή αξιολόγηση των συμπτωμάτων που σε ταλαιπωρούν.
Για να σε ωφελήσουν τα φάρμακα χρειάζεται :
- Να είσαι συνεπής με την λήψη της φαρμακευτικής αγωγής και τα προγραμματισμένα ραντεβού παρακολούθησης με τον Ψυχίατρό σου.
- Να λύνεις της απορίες που μπορεί να έχεις σε συνεννόηση με τον γιατρό σου κατά την έναρξη, την συνέχιση ή την διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής
- Να ενημερώνεις τον Ψυχίατρο σου για αλλαγές στα συμπτώματα που μπορεί να παρατηρήσεις κατά τη διάρκεια λήψης των φαρμάκων και να μην προβαίνεις ποτέ μόνος σου σε τροποποίηση ή διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής.
Προσοχή! Πολλοί άνθρωποι παίρνουν βενζοδιαζεπίνες ή και άλλα φάρμακα μόνοι τους (επειδή τυχαίνει να τα χρησιμοποιεί κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς τους) και σύμφωνα με τις οδηγίες φίλων ή γνωστών, ρωτώντας στο διαδίκτυο ή στο φαρμακείο της γειτονιά τους. Μια τέτοια συνήθεια μπορεί να επιφέρει παρενέργειες ή στην καλύτερη περίπτωση να μην βοηθήσει. Αν αντιμετωπίζεις συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης και θέλεις να πάρεις φαρμακευτική αγωγή επέλεξε τον ασφαλέστερο δρόμο! Κλείσε ένα ραντεβού με ψυχίατρο.
3. Θεραπευτική Αντιμετώπιση
Ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας συστήνεται κυρίως όταν υπάρχουν συνοδές διαταραχές όπως η Κατάθλιψη ή/και όταν η σφοδρότητα των συμπτωμάτων άγχους, παρεμποδίζουν την κινητοποίηση και την ενεργώ συμμετοχή σου στην ψυχοθεραπεία.
Κατά ένα τρόπο μεικτή θεραπευτική αντιμετώπιση θεωρείται και η έναρξη της ψυχοθεραπείας ανθρώπων που ήδη βρίσκονται υπο φαρμακευτική αγωγή, αλλά πλησιάζουν στη λήξη της και θέλουν να μάθουν τι να κάνουν, όταν θα βρεθούν χωρίς φαρμακευτική κάλυψη.
