Ενήλικες

 

Διαταραχές Άγχους

Γνώρισέ τες. Μάθε ποιες είναι οι συχνότερες διαταραχές άγχους στους ενήλικες και οι σχετιζόμενες με αυτές

 

Αγοραφοβία

 

Τα άτομα με αυτή την διαταραχή νιώθουν φόβο να χρησιμοποιήσουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς, να βρίσκονται σε ανοιχτούς ή σε κλειστούς χώρους, να περιμένουν στην ουρά, να βρίσκονται μέσα στο πλήθος, να παραμένουν σπίτι ή να βγαίνουν έξω μόνα. Φοβούνται υπερβολικά μην τύχει και αναπτύξουν σωματικά συμπτώματα άγχους ή πανικού και δεν μπορέσουν να διαφύγουν ή δεν βρεθεί κανείς να τους βοηθήσει. Έτσι  προσπαθούν να αποφεύγουν αυτές τις καταστάσεις ή τις υπομένουν με έντονη δυσφορία ή/και την παρουσία κάποιου δικού τους ανθρώπου με τον οποίο αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια.

Δες πώς θα καταλάβεις αν έχεις αγοραφοβία

 

 

 

 

 

 

Διαταραχή Πανικού

Οι άνθρωποι με αυτή την διαταραχή βιώνουν απροσδόκητες και επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού, που ακολουθούνται για τουλάχιστον 1 μήνα από έντονη ανησυχία μήπως τους ξανασυμβούν και αλλαγές στη συμπεριφορά τους. Επιπροσθέτως φοβούνται μήπως πάθουν κάτι κακό όπως έμφραγμα, εγκεφαλικό και μήπως πεθάνουν, χάσουν τον έλεγχο ή τρελαθούν.

Δες πώς θα καταλάβεις αν έχεις διαταραχή πανικού

 

 

 

 

 

Διαταραχή Κοινωνικού Άγχους (ή Κοινωνική Φοβία)

 

Οι άνθρωποι με κοινωνικό άγχος (ή κοινωνική φοβία) δεν μπορούν να «σταθούν» σε κοινωνικές καταστάσεις. Ανησυχούν μήπως οι άλλοι τους κρίνουν αρνητικά ή μήπως οι ίδιοι δε συμπεριφερθούν με τον αρμόζοντα τρόπο και γίνουν ρεζίλι. Έτσι, δεν τρώνε ή δεν πίνουν μπροστά σε άλλους ανθρώπους, δεν θέλουν να βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής, δεν μιλάνε μπροστά σε γνωστούς ή σε αγνώστους ή σε ακροατήριο, ή σε άτομα κύρους, δεν κοιτούν τον συνομιλητή τους στα μάτια.

 

Δες πως θα καταλάβεις αν έχεις διαταραχή κοινωνικού άγχους

 

 

 

 

 

Ειδικές Φοβίες

 

Οι άνθρωποι με αυτή τη διαταραχή νιώθουν έντονο άγχος όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με συγκεκριμένα αντικείμενα ή καταστάσεις, όπως τα ταξίδια με αεροπλάνο, οι ενέσεις, η αιμοληψία, τα ύψη, οι καταιγίδες, το φαγητό, τα ασανσέρ, οι γάτες, οι σκύλοι, τα περιστέρια, τα φίδια, οι αράχνες. Παρότι αναγνωρίζουν ότι ο φόβος τους είναι υπερβολικός ή παράλογος, δεν καταφέρνουν να τον αντιμετωπίσουν και αποφεύγουν.

Δες πως θα καταλάβεις αν έχεις ειδική φοβία.

 

 

 

Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή (ΓΑΔ)

Οι άνθρωποι με αυτή την διαταραχή διακατέχονται από μια διαρκής, υπερβολική ανησυχία για την καθημερινότητα, που δυσκολεύονται πολύ να την ελέγξουν. Ανησυχούν για την δουλειά, την πορεία των παιδιών σχολείο, για το πότε θα προλάβουν να πάνε σούπερ μάρκετ, να πληρώσουν τους λογαριασμούς. Κάνουν σενάρια για πιθανές μικρές καταστροφές που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον ή για αρνητικά ενδεχόμενα που όμως δεν είναι της παρούσης, όπως τι θα συμβεί αν πεθάνουν κάποια στιγμή οι γονείς τους, αν συμβεί κάποια φυσική καταστροφή, αν τους απολύσουν.

Δες πως θα καταλάβεις αν έχεις γενικευμένη αγχώδη διαταραχή

 

 

 

 

 

Διαταραχές σχετιζόμενες με τις Διαταραχές Άγχους

Κάποιες από τις παρακάτω διαταραχές ανήκαν μέχρι πρόσφατα στις διαταραχές άγχους. Στην τελευταία διεθνή ψυχιατρική ταξινόμηση είτε διαμόρφωσαν ξεχωριστή διαγνωστική κατηγορία (πχ. η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή), είτε βρέθηκαν με άλλες συγγενείς τους διαταραχές (πχ. η διαταραχή άγχους μετά από τραυματικό γεγονός).

 

Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΔ)

 

Οι άνθρωποι με ΙΨΔ έχουν ιδεοληψίες, καταναγκασμούς-τελετουργίες ή και τα 2

Οι ιδεοληψίες είναι επίμονες, επαναλαμβανόμενες σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις που εισβάλουν τις περισσότερες φορές αναπάντεχα στο μυαλό και προκαλούν πολύ άγχος ή δυσφορία.

Οι καταναγκασμοί – τελετουργίες είναι πρακτικές ή νοητικές συμπεριφορές που ο άνθρωπος αισθάνεται «υποχρεωμένος» να εκτελέσει προκειμένου να μειώσει το άγχος ή την δυσφορία που εγείρεται από τις ιδεοληψίες

 

Δες πως θα καταλάβεις αν έχεις ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

 

 

 

 

Διαταραχή μετά από τραυματικό στρες

 

Οι άνθρωποι με αυτή την διαταραχή έχουν εκτεθεί, βιώσει ή έχουν γίνει μάρτυρες ενός ή περισσότερων τραυματικών γεγονότων όπως: θανάτου, αυτοκινητιστικού ατυχήματος, σεισμού, πυρκαγιάς, φόνου, ληστείας, βιασμού. Όσοι πάσχουν από την διαταραχή εμφανίζουν πληθώρα ψυχολογικών και σωματικών αλλαγών που περιλαμβάνουν σκέψεις ή/και επαναβιώσεις του τραυματικού γεγονότος, εφιάλτες, αποφυγές σε οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει αναμνήσεις σχετικές με το τραύμα, δυσφορικά συναισθήματα, άγχος, υπερδιεγερσιμότητα, έκπτωση στην λειτουργικότητα κ.α.

Δες πως θα καταλάβεις αν έχεις διαταραχή μετά από τραυματικό στρες

 

 

 

 

 

Δυσμορφοφοβία (διαταραχή σωματικής δυσμορφίας)

 

Οι άνθρωποι με αυτή τη διαταραχή ασχολούνται επίμονα και υπερβολικά με κάποιο σωματικό ελάττωμα για πχ. σπυράκια στο πρόσωπο, στραβό σχήμα δοντιών, μύτης κ.α. Η φοβία μπορεί να μετατοπίζεται σε διαφορετικά σημεία του σώματος και να εγείρει άγχος, στενοχώρια και υπερβολικές συμπεριφορές όπως: προσπάθειες απόκρυψης του ελαττώματος με μακιγιάζ, ελέγχους μπροστά στον καθρέφτη, σειρές ιατρικών επισκέψεων και μικροεπεμβάσεων. Το σωματικό ελάττωμα μπορεί όντως να υφίσταται, όμως να είναι ανεπαίσθητο για τον εξωτερικό παρατηρητή ή μπορεί να είναι «φανταστικό», δηλαδή να μην μπορεί να το εντοπίσει κανένας άλλος εκτός από τον ίδιο τον πάσχοντα.

 

 

 

 

 

 

Τριχοτιλομανία (διαταραχή τραβήγματος τριχών), Δερματιλομανία (διαταραχή πειράγματος του δέρματος) κ.α

 

Οι άνθρωποι που έχουν τις παραπάνω διαταραχές ασχολούνται επαναλαμβανόμενα με συμπεριφορές που εστιάζονται σε διάφορα μέρη του σώματος πχ. τραβάνε τρίχες από τα μαλλιά, τα φρύδια, βγάζουν τις βλεφαρίδες, τσιμπούν το δέρμα τους, το ξύνουν, προκαλούν πληγές. Αν και προσπαθούν πολύ να αντισταθούν στην παρόρμηση, την επιθυμία ή τη συνήθεια να το κάνουν συνήθως δεν τα καταφέρνουν και στη συνέχεια αισθάνονται πάρα πολύ άσχημα για την ζημιά που προξενούν στον εαυτό τους. Στην ίδια ομάδα ανήκει και η ονυχοφαγία, το δάγκωμα των χειλιών κ.α. 

 

 

 

 

Άγχος για την υγεία

 

Οι άνθρωποι που εμφανίζουν υπερβολικό άγχος για την υγεία τους μπορεί να έχουν διαταραχή σωματικών συμπτωμάτων ή διαταραχή άγχους για τις ασθένειες. Στην πρώτη περίπτωση παραπονούνται επανειλημμένα για σωματικά συμπτώματα (πόνους – ενοχλήσεις στην κοιλιά, στο στήθος, στο κεφάλι κ.λ.π.) που άλλες φορές μπορεί να συνδέονται με κάποια ιατρική κατάσταση και άλλες όχι. H ενασχόληση με αυτά τα συμπτώματα είναι υπερβολική και συνοδεύεται από καταστροφολογικές σκέψεις, δυσφορικά συναισθήματα και παθολογικές συμπεριφορές. Στην δεύτερη περίπτωση ανησυχούν υπερβολικά για την πιθανότητα να έχουν μια σοβαρή ασθένεια ή να την πάθουν στο μέλλον και είτε ψάχνονται υπερβολικά (πχ. πολλαπλές επισκέψεις σε γιατρούς, ελέγχους στο σώμα, εξειδικευμένες ιατρικές εξετάσεις), είτε αντίθετα αποφεύγουν να πάνε στους γιατρούς ή να κάνουν εξετάσεις εξαιτίας του φόβου τους.

 

 

 

 

Άγχος Αποχωρισμού

 

Οι άνθρωποι με αυτή τη διαταραχή έχουν υπερβολικό άγχος και φόβους όταν αποχωρίζονται ή στην πιθανότητα ότι θα αποχωριστούν ένα σημαντικό για τα ίδια πρόσωπο της ζωής τους. Μπορεί να εμφανίζουν σωματικά συμπτώματα άγχους ή και κρίσεις πανικού, να αισθάνονται ότι δεν μπορούν να μείνουν πουθενά μόνα, να αποφεύγουν να πηγαίνουν οπουδήποτε χωρίς το πρόσωπο που δεν θέλουν να αποχωριστούν και να φοβούνται υπερβολικά μήπως πάθουν κάτι ή πάθει κάτι κακό το αγαπημένο πρόσωπο και το χάσουν. Μπορεί να εμφανίζουν εφιάλτες, θυμό, ζήλια και δυσκολίες στη διαχείριση των διαπροσωπικών τους σχέσεων.

 

 

 

Κατάθλιψη

Οι άνθρωποι με κατάθλιψη νιώθουν πολύ λυπημένοι, στεναχωρημένοι, άδειοι την περισσότερη ώρα της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα για ένα διάστημα τουλάχιστον 2 εβδομάδων ή/και χάνουν την ευχαρίστηση που τους προσέφεραν τα χόμπι και οι δραστηριότητές τους. Μπορεί να νιώθουν ότι δεν θέλουν ή ότι δεν μπορούν να κάνουν πράγματα, ότι τίποτα πια δεν τους ευχαριστεί, να αποσύρονται από τους φίλους και την οικογένεια και να κλείνονται στον εαυτό τους. Άλλοι μπορεί να εμφανίζουν ευερεθιστότητα, δυσκολίες στην συγκέντρωση ή/και τον ύπνο. Κλαίνε πιο συχνά από ότι συνήθως. Η καθημερινότητά τους διαταράσσεται σημαντικά, το ίδιο και οι φυσιολογικές λειτουργίες όπως η όρεξη, ο ύπνος και η σεξουαλική διάθεση. Σε πιο βαριές περιπτώσεις κλείνονται σπίτι, μπορεί να αφήσουν τη δουλειά τους, να νιώθουν ανάξιοι, κακοί ή/και να κάνουν σκέψεις να κάνουν κακό στον εαυτό τους. Η κατάθλιψη απέχει πολύ από την στεναχώρια, τη λύπη, την έλλειψη όρεξης και διάθεσης που μπορεί όλοι μας να εμφανίζουμε κάποιες στιγμές σχεδόν καθημερινά ή για μικρή περίοδο της ζωής μας.

 

 

 

Διαταραχή Προσαρμογής

 

Κάποιοι άνθρωποι μετά από αντικειμενικά συμβάντα ή αλλαγές ζωής μπορεί να δυσκολευτούν πολύ στο να τα αφομοιώσουν και να προχωρήσουν. Ένας χωρισμός, μία απόλυση αλλά και θετικά γεγονότα όπως ένας γάμος, μια προαγωγή, μια επιθυμητή μετακόμιση ή εγκυμοσύνη μπορεί να προκαλέσουν δυσκολίες προσαρμογής που συνήθως εκφράζονται με έντονο άγχος, καταθλιπτικά συμπτώματα ή και τα δύο. Η ένταση και η σφοδρότητα των συμπτωμάτων μοιάζει υπερβολική σε σχέση με το γεγονός που τα προκαλεί και επηρεάζει την επαγγελματική, κοινωνική ή διαπροσωπική ζωή του ατόμου. Τα συμπτώματα εμφανίζονται τουλάχιστον μέσα σε τρεις μήνες από την έναρξη του γεγονότος ή της αλλαγής.

 

 

 

 

Ήξερες ότι; Οι διαταραχές άγχους και οι συνδεόμενες με αυτές θεραπεύονται ή βελτιώνονται σημαντικά. Το μόνο που χρειάζεται είναι να μάθεις πως θα πάρεις τον έλεγχο και θα τις αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά. Δες τι μπορείς να κάνεις στην ενότητα Πάρε τον έλεγχο.