Γονείς και Παιδιά

Γονείς και παιδιά – Άγχος

 

Μήπως κάποια από τις παρακάτω προτάσεις περιγράφει το παιδί σου;

  • Προσκόλληση, κλάματα, ξεσπάσματα, εκρήξεις θυμού
  • Υπερβολική ντροπαλότητα, αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων
  • Διαρκής ανησυχία
  • Σκέψεις και εικόνες που έρχονται χωρίς να τις θέλει
  • Επαναλαμβανόμενες και επίμονες συμπεριφορές που νιώθει αναγκασμένο να κάνει
  • Να σου ζητά επίμονα διαβεβαιώσεις
  • Αποφυγή μερών, αντικειμένων ή καταστάσεων εξαιτίας φόβων
  • Διαμαρτυρίες για συχνούς πόνους στην κοιλιά ή πονοκεφάλους
  • Ξαφνικές και συχνές κρίσεις άγχους – πανικού
  • Δυσκολίες στον ύπνο, επαναλαμβανόμενους εφιάλτες
  • Άρνηση για το σχολείο ή μεγάλη δυσκολία στο να επιστρέψει στα μαθήματα μετά από Σαββατοκύριακο, αργίες, διακοπές.

Εάν έδωσες θετική απάντηση σε κάποια από τις παραπάνω προτάσεις, το παιδί σου πιθανά φλερτάρει με κάποια διαταραχή άγχους. Εάν παρατηρείς ότι κάποιες από τις προαναφερόμενες εκδηλώσεις τείνουν να επιμένουν για καιρό ή να χειροτερεύουν ή/και να δυσχεραίνουν την καθημερινότητά του ενημερώσου για το τι μπορεί να συμβαίνει, δες πως μπορείς να βοηθήσεις και αναζήτησε εξειδικευμένη βοήθεια αν δεν τα καταφέρνεις.

 

Δες τα επιστημονικά δεδομένα:


Το άγχος είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που προστατεύει από τους κινδύνους και εξυπηρετεί την επιβίωση.


Το άγχος ακόμα και όταν γίνεται δυσβάσταχτο μπορεί να είναι διαχειρίσιμο.


Το παθολογικό άγχος είναι από τα πιο συχνά εμφανιζόμενα ψυχικά προβλήματα των παιδιών και των εφήβων σε ποσοστό που φτάνει το 20%.


Γονείς και Παιδιά, anxiety control titika mitsopoulou, τιτίκα μητσοπούλου ψυχολόγος

 

Γιατί οι περισσότεροι γονείς αργούν να ζητήσουν εξειδικευμένη βοήθεια;

  • Πολλοί γονείς αναφέρουν ότι παρατήρησαν κάτι διαφορετικό στην συμπεριφορά του παιδιού τους από πολύ μικρή ηλικία αλλά πίστευαν ότι θα περάσει με το πέρας των ετών. Άλλοι πάλι δεν έδωσαν σημασία σε αγχώδεις εκδηλώσεις γιατί τις θεώρησαν φυσιολογικές αφού και οι ίδιοι εμφάνιζαν παρόμοιες αντιδράσεις.
  • Επιπροσθέτως τα αγχώδη παιδιά μπορεί να είναι χαμηλών τόνων, να μοιάζουν ήσυχα και ευπροσάρμοστα με αποτέλεσμα οι γύρω τους να μην αντιλαμβάνονται το πρόβλημα. Άλλα πάλι αντιδρούν με ένταση, διασπαστική ή ανάρμοστη συμπεριφορά,οπότε συχνά χαρακτηρίζονται άτακτα και ζωηρά ή διαγιγνώσκονται λανθασμένα πχ.με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας.

Κοινός παρονομαστής: Τα νεαρά άτομα δεν παίρνουν την κατάλληλη βοήθεια και μεγαλώνουν με μια αθεράπευτη αγχώδη διαταραχή. Δυστυχώς,όταν το παθολογικό άγχος χρονίζει μπορεί να επιφέρει κατάθλιψη, χαμένες ευκαιρίες σε καριέρα και σχέσεις, να αυξήσει την πιθανότητα παθολογικής χρήσης ουσιών και να μειώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής.

 

Τα καλά νέα είναι ότι μπορείς να βοηθήσεις σημαντικά στην αποτελεσματική διαχείριση του άγχους του παιδιού σου!

 

Να θυμάσαι ότι: Είναι απολύτως φυσιολογικό να μπερδεύεσαι, να απογοήτευεσαι ή να αγανακτείς μη ξέροντας πως να αναγνωρίσεις ή να διαχειριστείς το υπερβολικό άγχος του παιδιού σου.


Δες εδώ πια είναι τα συμπτώματα άγχους που μπορεί να παρατηρείς και πότε αυτά συνιστούν μια αγχώδη διαταραχή

Τρία πράγματα αρκούν για να καταλάβεις, αν το άγχος του παιδιού σου ξεφεύγει από τα όρια και τείνει να είναι παθολογικό:

  1. Όπως και στους ενήλικες υπάρχουν διάφορες διαταραχές άγχους που μπορεί να εμφανιστούν στα παιδιά και τους εφήβους. Κάθε μία από αυτές παρουσιάζει μια ποικιλία συμπτωμάτων που μπορούν να ομαδοποιηθούν σε 4 κατηγορίες.

Γονείς και Παιδιά, anxiety control titika mitsopoulou, τιτίκα μητσοπούλου ψυχολόγος

 

Σωματικά συμπτώματα: φυσιολογικές αλλαγές πχ. γρήγοροι χτύποι της καρδιάς, ιδρώτας, τάση προς έμετο, ζάλη, κοκκίνισμα κ.α

Σκέψεις με καταστροφολογικό περιεχόμενο, όπως μήπως πάθω κάτι κακό, και αν γίνω ρεζίλι;, μήπως αρρωστήσω κ.α.

Γονείς και Παιδιά, anxiety control titika mitsopoulou, τιτίκα μητσοπούλου ψυχολόγος

 

Συναισθήματα: άγχος, φόβος, αηδία, σιχασιά, απογοήτευση, νευρικότητα, θυμός κ.α

Συμπεριφορές: αποφυγές καταστάσεων που προκαλούν άγχος, καταναγκαστικές συνήθειες κ.α

 

  1. Συχνότητα συμπτωμάτων: Μήπως το παιδί σου βιώνει έντονο άγχος πιο συχνά από τους συνομήλικούς του; πχ. τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας ή εδώ και ολόκληρους μήνες;
  2. Περιορισμοί στην λειτουργικότητα: Δες αν αποφεύγει διάφορα αντικείμενα ή καταστάσεις ή αν τα συμπτώματά του το εμποδίζουν να συμμετέχει σε σειρά δραστηριοτήτων όπως:

Να πηγαίνει σχολείο. Να συμμετέχει σε δημιουργικές ή αθλητικές δραστηριότητες, σε κοινωνικές συναναστροφές και εκδηλώσεις. Να δοκιμάζει νέα χόμπι. Να προσαρμόζεται σε καταστάσεις ανάλογα με την ηλικία του πχ. να κοιμάται μόνος τη νύχτα, να διαβάζει μόνος και να κάνει φίλους.

Να θυμάσαι ότι: Είναι ο συνδυασμός του επίμονου άγχους και των περιορισμών στην καθημερινότητα, που μας βοηθά να καταλάβουμε ότι το άγχος ξεφεύγει και τείνει να γίνει παθολογικό

Δες εδώ αν το παιδί σου εμφανίζει κάποια διαταραχή άγχους

Μήπως το παιδί σου εμφανίζει κάποια διαταραχή άγχους;

  • Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή. Τα παιδιά και οι έφηβοι που πάσχουν ανησυχούν υπερβολικά για μελλοντικές καταστροφές όπως πολέμους, σεισμούς, πλημμύρες, πυρκαγιές, ασθένειες, για την επίδοσή τους στο σχολείο, χωρισμό ή ατύχημα των γονιών τους κ.α. είναι διαρκώς στην πρίζα και δυσκολεύονται πολύ ή δεν καταφέρνουν να ελέγξουν την υπερβολική τους ανησυχία.
  • Άγχος για την υγεία. Παρότι δεν υπάγεται σε κάποια διαταραχή άγχους το υπερβολικό άγχος για την υγεία συναντάται σε πολλές διαταραχές και χαρακτηρίζεται από υπερβολικό άγχος για σωματικά συμπτώματα πχ. πόνο στην κοιλιά ή ασθένειες πχ. όγκο, καρκίνο. Στα παιδιά η ανησυχίες γύρω από την υγεία τους είναι υπερβολικές, συνεχής ή/και ανεξέλεγκτες, ενώ συχνά καταλήγουν σε πολλαπλές εξετάσεις, επισκέψεις σε γιατρούς και διαρκή αναζήτηση διαβεβαιώσεων από τους γονείς ότι δεν θα αρρωστήσουν.
  • Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Τα παιδιά και οι έφηβοι με αυτή την διαταραχή έχουν ιδέες, σκέψεις, παρορμήσεις ή εικόνες ανεπιθύμητές και επαναλαμβανόμενες που τους κάνουν να δυσφορούν και προκαλούν φόβο και άγχος. Στην προσπάθεια να εξουδετερώσουν τα δυσφορικά συναισθήματα καταπιάνονται με πράξεις ή σκέψεις που εκτελούν επαναλαμβανόμενα και καταναγκαστικά με τον δικό τους τελετουργικό τρόπο. Έτσι ένα παιδί που έχει την ιδεοληψία μήπως αρρωστήσω και πεθάνω αν πιάσω το καπάκι της τουαλέτας μπορεί να το σηκώνει με χαρτί και μετά να πλένει τα χέρια του μέχρι να μειωθεί το άγχος ή αν έχει την εικόνα της μαμά του πεθαμένης να λέει 4 φορές την προσευχή του και να προσπαθεί να την αντικαθιστά με μια άλλη καλή εικόνα.

Γονείς και Παιδιά, anxiety control titika mitsopoulou, τιτίκα μητσοπούλου ψυχολόγος

 

    • Διαταραχή Πανικού και Αγοραφοβία. Ξαφνικός και έντονος φόβος που κορυφώνεται σε λίγο χρόνο και συνοδεύεται από σωματικές αλλαγές όπως δυσκολία στην αναπνοή, ταχυπαλμία, ιδρώτας κ.α συνιστά μια κρίση πανικού. Αν αυτή επαναληφθεί και επακολουθήσει έντονη ανησυχία μήπως ξανασυμβεί και αλλαγές στη συμπεριφορά ή στην καθημερινότητα του ατόμου συνιστά διαταραχή. Η αγοραφοβία συχνά συνοδεύει την διαταραχή πανικού ή υπάρχει μόνη και συνίσταται στο ότι το νεαρό άτομο φοβάται και αποφεύγει να βρεθεί σε μέρη ή καταστάσεις όπου νιώθει ότι μπορεί να εγκλωβιστεί ή δεν μπορεί να διαφύγει ή ότι δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να το βοηθήσει αν εμφανίσει συμπτώματα άγχους.
    • Διαταραχή κοινωνικού άγχους. Τα παιδιά και οι έφηβοι με αυτή την διαταραχή έχουν τον επίμονο φόβο ότι μπορεί να πουν ή να κάνουν κάτι για το οποίο οι άλλοι μπορεί να τους κρίνουν αρνητικά ή να τους κοροϊδέψουν σε κοινωνικές καταστάσεις, σε διαπροσωπικές σχέσεις ή σε καταστάσεις που απαιτούν απόδοση. Εξαιτίας του φόβου μήπως ρεζιλευτούν και των σωματικών συμπτωμάτων άγχους κοκκίνισμα, ιδρώτας τρέμουλο στα χέρια κ.α αποφεύγουν να σηκωθούν στον πίνακα, να πάνε σε πάρτι ακόμα και στο σχολείο.
    • Επιλεκτική Αλαλία. Αν στο ένα άκρο ενός συνεχούς βρίσκεται η ντροπαλότητα και στη συνέχεια το κοινωνικό άγχος, στο άλλο άκρος βρίσκεται η επιλεκτική αλαλία. Σε αυτή την διαταραχή που εμφανίζεται σε πολύ μικρή ηλικία το παιδί έχει κατακτήσει την ομιλία και σε κάποιους ανθρώπους ή περιβάλλοντα μιλάει άνετα και ανοιχτά. Υπάρχουν όμως καταστάσεις στις οποίες επανειλημμένα δεν επικοινωνεί και δεν μιλάει. Τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία είναι ικανά να μιλήσουν δεν μπορούν όμως να το κάνουν σε συγκεκριμένες κοινωνικές καταστ΄σεις ιδίως όταν υπάρχει η πίεση να το κάνουν ή αναμένεται από αυτά όπως στο σχολείο, στις προπονήσεις, στα μαγαζιά.

Γονείς και Παιδιά, anxiety control titika mitsopoulou, τιτίκα μητσοπούλου ψυχολόγος

 

 

  • Διαταραχή Άγχους Αποχωρισμού. Τα παιδιά με αυτή νιώθουν υπερβολικό άγχος ή/και εφιάλτες όταν αποχωρίζονται ή στην πιθανότητα ότι θα αποχωριστούν τους γονείς τους, αγαπημένα πρόσωπα που τα φροντίζουν (γιαγιά, νταντά) ή το σπίτι τους. Μπορεί να κλαίνε ή να «χτυπιούνται» όταν η μαμά φεύγει από το σπίτι, να αρνούνται να πάνε σχολείο, να κοιμηθούν μόνα στο κρεβάτι τους, μπορεί ακόμα και να μην μπορούν να παραμείνουν σε διαφορετικό δωμάτιο από το άτομο που δεν θέλουν να αποχωριστούν. Μπορεί να φοβούνται ότι αν η φιγούρα που τα φροντίζει απομακρυνθεί μήπως πάθουν κάτι κακό τα απαγάγουν ή χαθούν. Οι έφηβοι (αλλά και οι ενήλικες) μπορεί να αρνούνται να εγκαταλείψουν το σπίτι ή την φιγούρα που δεν θέλουν να αποχωριστούν, να μην πηγαίνουν σχολείο, εκδρομές από έντονη ανησυχία μήπως συμβεί κάτι κακό στους ίδιους, αλλά και στο αγαπημένο πρόσωπο όπως τραυματισμός, ασθένεια ή θάνατος.
  • Διαταραχή μετά από τραυματικό γεγονός. Ένα παιδί ή ένας νέος μπορεί να την αναπτύξει εάν εμπλακεί, βιώσει ή γίνει μάρτυρας ενός τρομακτικού συμβάντος πχ. μετά από ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα ή σεισμό. Η διαταραχή αυτή είναι βασανιστική και απέχει πολύ από τον φυσιολογική ανησυχία ή ταραχή που μπορεί να προκληθεί για μικρό χρονικό διάστημα μετά από ένα δυσάρεστο γεγονός. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν συχνές αναμνήσεις, σκέψεις, εικόνες του συμβάντος, επαναβιώσεις, αυξημένη ευερεθιστότητα, αυξημένη αντίδραση ξαφνιάσματος, υπερβολική ταραχή σε ήχους, αποφυγές σε οτιδήποτε σχετικό με το συμβάν κ.α
  • Ειδικές Φοβίες. Όταν το παιδί ή ο έφηβος δεν μπορεί να ελέγξει τον υπερβολικό ή παράλογο φόβο και το άγχος που του προκαλεί ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή κατάσταση και όταν αυτός ο φόβος παρεμποδίζει την ζωή του, τότε πάσχει από ειδική φοβία. Κάποιες από τις ειδικές φοβίες όπως για τα άγνωστα ή τα μεταμφιεσμένα πρόσωπα, το σκοτάδι, τα ζώα, τα έντομα είναι αναπτυξιακές, που σημαίνει ότι εμφανίζονται για μικρό χρονικό διάστημα ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και περνάνε μεγαλώνοντας. Οι ίδιες όμως ειδικές φοβίες αλλά και άλλες πχ. κλειστών χώρων, οδοντίατρου, ένεσης, ύψους μπορεί να επιμείνουν και στην ενήλικη ζωή.

Γονείς και Παιδιά, anxiety control titika mitsopoulou, τιτίκα μητσοπούλου ψυχολόγος

 

 

  • Επαναλαμβανόμενες – δυσλειτουργικές συνήθειες όπως το τράβηγμα τριχών (τριχοτιλλομανία), το τσίμπημα δέρματος, το δάγκωμα στα μάγουλα, το φάγωμα των νυχιών, το σκάλισμα της μύτης. Οι παραπάνω συμπεριφορές συμβαίνουν παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες καταστολής τους από το παιδί ή και τους γονείς του, επιφέροντας πλήθος δυσφορικών συναισθημάτων, πλήγμα στην αυτοπεποίθηση και έκπτωση στη λειτουργικότητα.
  • Θησαυρισμός – Αποθησαύριση. Οι νέοι με αυτή την διαταραχή έχουν μεγάλη δυσκολία να αποχωριστούν πράγματα και κεκτημένα ανεξαρτήτως της αξίας τους. Νιώθουν την ανάγκη την παρόρμηση και την επιθυμία να αποκτήσουν ή να φυλάξουν συχνά αντικείμενα που δεν είναι πολύτιμα ούτε χρησιμεύουν στο τώρα και αν εμποδιστούν εμφανίζουν σημαντική δυσφορία και άγχος. Μαζεύουν και αποθηκεύουν διαρκώς πράγματα μέχρις ότου ο χώρος όπου κατοικούν περιορίζεται υπερβολικά ή δεν τους φτάνει. Επιπροσθέτως βιώνουν σημαντική επίδραση σε διάφορους τομείς της λειτουργικότητάς τους.

Ήξερες ότι;  Τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα από διάφορες διαταραχές άγχους. Το θετικό της υπόθεσης είναι ότι τα εργαλεία για την διαχείριση των προβλημάτων άγχους είναι πολλές φορές κοινά και αφότου κατακτηθούν μπορούν να εφαρμόζονται σε ποικιλία διαταραχών και συμπτωμάτων.

Πήγαινε στην ενότητα συμβουλευτική γονέων και διάβασε πρακτικές που θα σε βοηθήσουν να ενδυναμώσεις όλη την οικογένεια και φυσικά το παιδί σου.

 

Γονείς και Παιδιά, anxiety control titika mitsopoulou, τιτίκα μητσοπούλου ψυχολόγος