Αγοραφοβία
Τι είναι η αγοραφοβία;
Οι ενήλικες με αγοραφοβία αποφεύγουν καταστάσεις στις οποίες πιστεύουν ότι θα τους είναι δύσκολο να αποδράσουν ή να βρουν βοήθεια εάν αισθανθούν πανικό ή έντονο άγχος.
Ποιες καταστάσεις αποφεύγουν
Να χρησιμοποιούν ΜΜΜ(πχ. λεωφορείο, μετρό)
Να βρίσκονται σε ανοιχτούς χώρους (γήπεδα, πλατείες, πάρκα)
Να βρίσκονται σε κλειστούς χώρους (ασανσέρ, τούνελ)
Να περιμένουν στην ουρά ή να βρίσκονται μέσα στο πλήθος
Να βρίσκονται μόνοι μέσα ή έξω από το σπίτι
Διευκρίνιση: μερικές φορές αισθάνεσαι άγχος σε μία κατάσταση επειδή σκέφτεσαι μήπως ρεζιλευτείς εάν χρειαστεί να σηκωθείς και να φύγεις (πχ. στο θέατρο) και όχι γιατί δεν θα μπορείς να φύγεις όπως για πχ. αν κλειστείς στο ασανσέρ
Τι προσπαθείς να αποφύγεις
- Συναισθήματα που σχετίζονται με το άγχος ή/και
- Κρίσεις πανικού (δες διαταραχή πανικού για περισσότερες πληροφορίες) ή/και
- Ενοχλητικές ή ντροπιαστικές αισθήσεις (παρόμοιες του πανικού) όπως να χάσεις τον έλεγχο της κύστης σου ή των σφικτήρων σου, να νιώθεις ζαλισμένος – ασταθής ή ότι λιποθυμάς
Διευκρίνιση: Η αγοραφοβία και η διαταραχή πανικού συχνά πάνε χέρι-χέρι, υπάρχουν όμως άνθρωποι με αγοραφοβία που δεν έχουν διαταραχή πανικού. Αυτοί τείνουν να φοβούνται τις παραπάνω ενοχλητικές ή ντροπιαστικές αισθήσεις αλλά δεν έχουν βιώσει απρόσμενες και επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού.
Πώς θα καταλάβω ότι έχω αγοραφοβία?
- Οι άνθρωποι με αγοραφοβία αποφεύγουν τουλάχιστον 2 από τις καταστάσεις που προαναφέρθηκαν (πχ. να πάρω το μετρό και να περιμένω στην ουρά)
- Ο φόβος είναι δυασανάλογος της κατάστασης που τον προκαλεί. Το να αποφεύγεις μια κατάσταση επειδή είναι πραγματικά επικίνδυνη πχ. να μπαίνω στο ασανσέρ της πολυκατοικίας μου που χρειάζεται επισκευή δεν έχει σχέση με την αγοραφοβία, το να αποφεύγεις όλα τα ασανσέρ πιθανά σχετίζεται.
- Κάποιοι άνθρωποι με αγοραφοβία μπαίνουν στις καταστάσεις που τους φοβίζουν αλλά με υπερβολικό άγχος και δυσφορία ή με την παρουσία συνοδού (ενός πολύ δικού τους ανθρώπου που τους κάνει να νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια).
- Καθώς κάποιος αναπτύσσει αγοραφοβία ξεκινά να αποφεύγει μόνο λίγα και συγκεκριμένα μέρη ή καταστάσεις, στη συνέχεια όλο και περισσότερα, μέχρι που αποφεύγει σχεδόν τα πάντα ή τα κάνει μόνο κάτω από κάποιες πολύ συγκεκριμένες συνθήκες πχ. όταν ξυπνάει με καλή διάθεση μπορεί να παίρνει το μετρό για να πάει στη δουλειά του αλλά να μπαίνει στο βαγόνι με τον λιγότερο κόσμο και να κάθεται πάντοτε σε θέση κοντά στην έξοδο.
- Χωρίς θεραπεία η αγοραφοβία τείνει να χειροτερεύει. Όσο περισσότερο αποφεύγεις τώρα τόσο πιο πιθανό είναι να αποφεύγεις όλο και περισσότερο στο μέλλον.